Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu Preludium 20 (NCN 2021/41/N/NZ3/01929)

Udział wakuolarnego enzymu procesującego (VPE) i lipazy w degradacji ciał autofagowych w komórkach osi zarodkowych kiełkujących nasion łubinu (Lupinus spp.)

Kierownik projektu: mgr Szymon Stefaniak
Opiekun naukowy: prof. UAM dr hab. Sławomir Borek

Okres realizacji: 2021-

Autofagia, czyli „samozjadanie”, odgrywa kluczową rolę w degradacji zbędnych lub uszkodzonych składników komórki. Jest to konserwatywny proces, który zachodzi podobnie w komórkach grzybów, zwierząt i roślin. Jednym z końcowych etapów autofagii jest degradacja ciał autofagowych. Proces ten zachodzi szybko i rozpoczyna się natychmiast po pojawieniu się ciała autofagowego na terenie wakuoli. Tylko nieliczne publikacje opisują degradację ciał autofagowych, a ten etap autofagii często opisywany jest z użyciem ogólników, przewidywań i sugestii. W porównaniu z początkowymi etapami autofagii, mechanizm i regulacja degradacji ciał autofagowych są bardzo słabo zbadane i opisane. Są to jednak kluczowe etapy na drodze do pełnego recyklingu składników komórkowych w procesie autofagii.

Głównym celem tego projektu jest opisanie roli wakuolarnego enzymu przetwarzającego (VPE) i lipazy w degradacji ciał autofagowych w komórkach roślinnych.

Uzyskanie dowodów na udział VPE i lipazy w degradacji ciał autofagowych u roślin będzie znaczącym sukcesem. Kontynuacja podjętych badań nad autofagią w komórkach kiełkujących nasion łubinu i publikacja nowych wyników przyczyni się do znacznego poszerzenia wiedzy w tej dziedzinie. Uzyskane wyniki pozwolą na wyjaśnienie jednego z ostatnich nieodkrytych naukowo aspektów autofagii w komórkach roślinnych.

Publikacja:

Wleklik K, Stefaniak S, Nuc K, Pietrowska-Borek M, Borek S. 2024. Identification and potential participation of lipases in autophagic body degradation in embryonic axes of lupin (Lupinus spp.) germinating seeds, International Journal of Molecular Sciences 25, 90; doi: 10.3390/ijms25010090

Opis projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/opisy/522231-pl.pdf