Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (2023/07/X/NZ3/00501)
Sulfakininy – neuropeptydy zaangażowane w gospodarkę węglowodanowo-lipidową
Kierownik: dr Monika Karolina Szymczak-Cendlak
Okres realizacji: 2023- 2024
Sulfakininy (SK) są neuropeptydami owadów, które wykazują homologię pod względem sekwencji i funkcji do peptydów kręgowców z rodziny gastryny/cholecystokininy. Wykazują one aktywność hiperglikemiczną oraz regulują zawartość węglowodanów i lipidów w tkankach troficznych. W zaproponowanym działaniu naukowym planuję wykazać specyficzność wiązania SK do receptorów w tkankach zaangażowanych w metabolizm węglowodanowo-lipidowy. Oenocyty owadzie są to komórki, które odgrywają kluczową rolę w przeżywaniu i rozwoju owadów. Poznane do tej pory funkcje oenocytów opisałam szerzej w pracy przeglądowej (Szymczak M., Rosiński G., 2019). W kontekście proponowanego działania ważny wydaje się udział tych komórek w przemianach lipidów czy produkcji węglowodorów podczas kutikulogenezy, przez współdziałnie z tk. tłuszczową i epidermą. Ciało tłuszczowe owadów jest organem, który magazynuje, uczestniczy w metabolizmie oraz syntetyzuje i uwalnia substancje odżywcze do hemolimfy. Do tej pory nie poznano współzależności metabolicznych w zakresie gospodarki lipidowej i węglowodanowej pomiędzy oenocytami i ciałem tłuszczowym. Brak jest również danych na temat mechanizmów regulacji neurohormonalnej aktywności fizjologicznej oenocytów owadów.
Cel działania naukowego zostanie osiągnięty poprzez realizację zadań badawczych:
1. Określenie wpływu iniekcji sulfonowanej i niesulfonowanej sulfakininy na zawartość węglowodanów i lipidów w oenocytach, ciele tłuszczowym i hemolimfie badanych chrząszczy.
2. Wykazanie specyficzności wiązania sulfakinin do receptorów występujących w oenocytach, komórkach ciała tłuszczowego i hemolimfie z zastosowaniem znakowanych fluorescencyjnie neuropeptydów.
HIPOTEZA – Sulfakininy regulują metabolizm węglowodanów i lipidów przez oddziaływanie z receptorami na powierzchni oenocytów oraz komórek ciała tłuszczowego.
ZNACZENIE BADAŃ – Dzięki przeprowadzonym eksperymentom zamierzam zbadać udział ścieżek sygnałowych skupionych wokół SK i ich receptorów. Wykonanie powyższych zadań pozwoli na zaobserwowanie czy zmiany w metabolizmie węglowodanowym i lipidowym są bezpośrednim efektem działania SK i tym samym potwierdzić nieznane dotąd funkcje tych neuropeptydów w badanych komórkach.